ما در عصری زندگی می‌کنیم که وجود تلویزیون، رایانه و بازی‌های کامپیوتری علاقه کودکان به خواندن کتاب‌ها را کاهش داده است.

کارشناسان مسایل کودک 5 راه توصیه می‌کنند که با کمک و به کارگیری آنها می‌توانید کتاب‌ خواندن را به یک لذت برای فرزندتان تبدیل کنید:

1. به شخصیت‌های داستانی جان بدهید

کتاب‌ خواندن به اندازه کافی خسته‌کننده است و اگر مطلب کمی پیچیده باشد به سرعت فرد را زده می‌کند. اگر فرزند شما نیز از خواندن زود خسته می‌شود، همراه با او بنشینید. کتاب را با صدای بلند بخوانید و به شخصیت‌ها جان بدهید. برای یک فرد خشن صدایتان را کلفت و برای یک مظلوم صدایتان را نازک کنید... و پس از مدتی از فرزندتان بخواهید که همین کار را انجام دهد و شما به کتاب خواندن او گوش دهید. شاید این کار کمی از وقت شما را بگیرد اما برای آن ارزش قایل شوید تا لذت کتاب خواندن فرزندتان تبدیل به عادت شود.

2. او را به کتابخانه ببرید

کتابخانه تنها مکانی است که انسان را برای مطالعه سر شوق می‌آورد. به یکی از کتابخانه‌های بزرگ شهرتان مراجعه کنید و برحسب سن فرزندتان او را به قفسه مربوط به کتاب‌های رده سنی‌اش راهنمایی کنید. به این ترتیب او احترام گذاشتن و ارزش‌مندی کتاب‌ها را می‌آموزد. در همین حین تمامی قوانین مربوط به کتابخانه از جمله سکوت، تعداد کتبی که می‌تواند به امانت بگیرد و زمان بازگرداندن کتب را به او یادآوری کنید. در کتابخانه اجازه بدهید خود او در قفسه‌ها به دنبال کتاب مورد علاقه‌اش بگردد و پس از مدتی نیز در اتاق خود او کتابخانه‌ای کوچک بسازید. این کتابخانه می تواند قابلیت امانت دادن کتاب به دیگر همسالان را هم داشته باشد و در پی آن کتاب های مفید را امانی از دوستان قرض بگیرید.

3. او را عضو گروه کنید

فرهنگسراهای محلی معمولا مکان‌هایی برای مطالعه، نوشتن یا دیگر فعالیت‌های گروهی دارند. گروه می‌تواند کودکان را سر ذوق بیاورد. وقتی یکی از آنان کتابی زیبا می‌‌خواند، در مورد آن با دیگران سخن می‌گوید و همین امر باعث غرق شدن کودکان در دنیای فانتزی کتاب‌ها می‌شود.

اگر کودکتان بزرگتر است می توانید منابع اطلاعاتی خوب را در اینترنت به او معرفی کنید اما به یاد داشته باشید که اینترنت نمی تواند جای کتاب و مطالعه را برای افراد بگیرد.

4. برایش مجله بخرید

فقط به دنبال خرید کتب درسی، کمک‌درسی یا کتاب‌های رمان نباشید. مجلات یا حتی کتاب‌های مصور برای کودکان بسیار جذاب‌اند. همراه با او برای خرید مجلات بروید و اجازه بدهید از میان مجلات انتخاب شده برای رده سنی او، خود کودکتان مجله‌ای را انتخاب کند. شاید او از خواندن کتاب هری‌پاتر لذت نبرد و ترجیح بدهد فیلم آن را تماشا کند. پس به او اجبار نکنید و اجازه بدهید خود او انتخاب‌گر باشد.

5. داستان‌های همراه با شعر های گویا انتخاب کنید

اگر فرزند شما کم‌سن است و می‌‌خواهید لذت مطالعه را در او بیدار کنید، کتاب‌هایی را تهیه کنید که همراه‌ آنها دیسک یا کاست خواندنی هم به فروش می‌رسد. می‌توانید شب هنگام موقع خواب کتاب را به دست فرزندتان بدهید و نوار را روشن کنید تا او همراه با شنیدن کتاب مربوطه را هم ورق بزند و تصاویرش را نگاه کند. پس از مدتی نیز می‌توانید به همراه او آوازها را حفظ کنید و بخوانید.

اگر کودکتان بزرگتر است می توانید منابع اطلاعاتی خوب را در اینترنت به او معرفی کنید اما به یاد داشته باشید که اینترنت نمی تواند جای کتاب و مطالعه را برای افراد بگیرد و جامعیت مطالب آن به میزان کتاب نیست. پس با ورود اینترنت کتاب را از سبد کالای مصرفی خود حذف نکنید.

www.ketabekoodak.com وب سایت کتاب کودک می تواند کتاب های مفید و مناسب با سن کودکان را به شما معرفی کند .

شهرزاد: یک نویسنده با بیان اینکه برخی از نویسندگان بعضی از مسائل را رعایت نمی‌کنند و سیر و سلوکی در خودشان ندارند گفت: معتقدم که برخی از نویسندگان این عرصه دارای یک جهان‌بینی صحیح نیستند و پایه‌های استواری برای خود ندارند.

نرگس افروز، نویسنده کودک و نوجوان درباره ادبیات کودکان و نوجوانان اظهار داشت: این نوع ادبیات در درجه نخست باید حس خلاقیت و امید را در کودکان پرورش دهد.

وی اضافه کرد: معتقدم داستانی که برای کودکان و نوجوانان نوشته می‌شود در مرحله اول باید دارای چارچوب صحیح باشد تا بتواند یک جهان‌بینی در حد فهم کودکان به آنها ارائه دهد، یعنی باید معنای صحیح زندگی کردن را به کودک القا کند در حدی که کودک متوجه شود که برای چه چیزی خلق شده و می‌خواهد به کجا برود و برای چه چیزی در این دنیا زندگی می‌کند تا وقتی قدم به کهنسالی‌ گذاشت، دنیا برایش نامفهوم و مبهم نباشد.

محتوای کتاب‌های کودک باید امید را در مخاطب افزایش دهد

خالق اثر «شکوفه‌ها» ادامه داد: همیشه در نوشته‌هایم سعی می‌کنم مطالبی را عنوان کنم که کودک و نوجوان به سمت امید و موفقیت قدم بردارد و محتوای داستان را در دنیای روشن، به کودکان ارائه کنم.

وی افزود: اگر کودک تعریف و تشخیص صحیحی از جهان داشته و هدفش مشخص شده باشد حتی در گرفتاری و رویارویی با مشکلات می‌تواند راه خود را پیدا کند به شرط اینکه نویسنده راه طلایی را به کودک نشان دهد.

افروز با بیان اینکه محتوای کتاب‌های کودک و نوجوان باید به گونه‌ای باشد که امید را در وجود مخاطب افزایش دهد، اضافه کرد: اگر نویسنده‌ای در اثرش به مسائل تاریک و اندوهناک می‌پردازد باید در پایان داستان به مطالب سفید و امیدوار رجوع کند تا کودک بفهمد که پشت هر سیاهی، سفیدی است در این صورت در برابر مشکلات موفق می‌شود.

وی درباره برخی از نویسندگان کودک و نوجوان گفت: در این چند ساله اخیر از نزدیک با نویسندگان کودک و نوجوان مراوده داشتم معتقدم که برخی از نویسندگان این عرصه دارای یک جهان‌بینی صحیح نیستند و پایه‌های استواری برای خود ندارند.

افروز ادامه داد: برخی از نویسندگان بعضی از مسائل را رعایت نمی‌کنند و سیر و سلوکی در خودشان ندارند و برخی از عقاید نادرست خود را به کودکان القا می‌کنند البته این امر در نویسندگان با تجربه دیده نمی‌شود.

وی عنوان کرد: یک نویسنده باید به بسیاری از اصول و اعتقادات مذهبی پایبند باشد تا بتواند در قصه‌ها آنها را به کودکان منتقل کند.

نظارتی به چاپ آثار نویسندگان جوان صورت نمی‌گیرد

نویسنده کتاب «باغ پر از پروانه می‌شود» در خصوص میزان نظارت بر کتاب‌های کودکان و نوجوانان اظهار داشت: هم‌اکنون مرحله چاپ کتاب‌ها بسیار زمان‌بر است و نظارت کمی بر آن صورت می‌گیرد.

وی اضافه کرد: به دلیل این مسئله زمان‌بر اگر یک نویسنده عاشق کارش نباشد نمی‌تواند کاری را که انتخاب کرده به سرانجام برساند.

افروز با اشاره به چاپ آثار نوقلمان، ادامه داد: شاید برخی از ناشران، نوشته‌های برخی از نویسندگان حرفه‌ای و دارای بیش از 10 سال سابقه کار را چاپ می‌کنند و امتیازاتی را برای آنها قائل می‌شوند، اما نظارتی بر روی چاپ آثار نویسندگان جوان دیده نمی‌شود.

وی با بیان اینکه برخی از نویسندگان جوان با پافشاری و اصرار، اثری را منتشر می‌کنند، بیان کرد: توجه به نویسندگان جوان و نظارت بر کارهای آنها به پیشرفت ادبیات کودک و نوجوان کمک می‌کند.

خالق اثر «نسیم می‌آید» در خصوص معرفی کتاب از طریق اینترنت ادامه داد: کتابخانه ملی ایران، کتابخانه دیجیتالی را برای دوستداران عرصه کتاب و کتاب‌خوانی راه‌اندازی کرده است که این امر باعث رضایت بسیاری نویسندگان شده است.

ایجاد کتابخانه‌های سیار باعث تبلیغ کتاب در مناطق محروم می‌شود

نویسنده کتاب «باغ پر از پروانه می‌شود» در خصوص مشکلات تهیه و توزیع کتاب در مناطق روستایی و محروم کشور تصریح کرد: بسیاری از افرادی که در روستا زندگی می‌کنند به کتاب و اینترنت دسترسی ندارند.

وی با بیان اینکه کتابخانه‌های سیار برای مناطق محروم در نظر گرفته شود، اضافه کرد: نمایشگاه کتاب هر سال یکبار در شهر تهران برگزار می‌شود اما اگر این نمایشگاه هر سال در یک استان برپا شود بسیاری از جوانان و نوجوانان می‌توانند از خرید کتاب بهره‌مند شوند.

افروز با بیان اینکه باید نمایشگاه بین‌المللی کتاب از یکبار در طول سال به دو و سه نوبت افزایش یابد، ادامه داد: اگر تعداد برگزاری نمایشگاه کتاب افزایش یابد بیشتر جوانان استان‌های کشور می‌توانند از مزایای این نمایشگاه بهره‌مند شوند.

وی با بیان اینکه ایجاد کتابخانه‌های سیار باعث تبلیغ کتاب در مناطق محروم می‌شود، عنوان کرد: متأسفانه برخی از مناطق استان تهران نیز فاقد کتابخانه و با خانه‌های کتاب هستند و افراد این مناطق با کتاب آشنایی خاصی ندارند.

افروز تشریح کرد: هرگاه به کتابخانه مراجعه کنم، تعدادی کتاب برای کودکان و نوجوانان محل سکونتمان می‌آورم، اشتیاق آنها را به مطالعه کتاب مشاهده می‌کنم، آنگاه تازه متوجه می‌شوم که آنها به کتابخوانی علاقمند هستند اما خرید و تهیه کتاب برای برخی از آنها بسیار دشوار است.

وی ادامه داد: در اکثر مناطق شهر تهران همه نوع مغازه با اجناس‌های مختلف دیده می‌شود اما در برخی از خیابان‌ها و محله‌های اثری از کتاب فروشی مشاهده نمی‌شود، یعنی به نوعی تبلیغی برای کتاب خواندن وجود ندارد.

تبلیغ کتاب و کتاب‌خوانی در مدارس بسیار کم است

وی در خصوص توزیع کتاب در بین دانش‌آموزان مدارس گفت: معلمان ادبیات، نقش مهمی در کتاب‌خوانی دانش‌آموزان دارند، مسئولان مدارس باید کتاب‌های مفید را خریداری کرده و در اختیار دانش‌آموزان قرار دهند و یا اگر هم توان خرید کتاب را ندارند دانش‌آموزان را به کتاب‌خوانی تشویق کنند و کتاب‌های موجود در مدرسه را در بین آنها توزیع کنند و برای آنها مسابقات کتاب‌خوانی برگزار کنند.

افروز اضافه کرد: بهتر است وزارت آموزش و پرورش بودجه‌ای را برای تشویق دانش‌آموزان در زمینه انشاء نویسی و کتاب‌خوانی اختصاص دهد.

وی با بیان اینکه برخی از دانش‌آموزان تهرانی توان خرید مستمر کتاب را ندارند، ادامه داد: تبلیغ کتاب و کتاب‌خوانی در مدارس بسیار کم است؛ مسئولان مدارس برای اینکه دانش‌آموزان را با ارزش کتاب و کتاب‌خو‌انی آشنا و علاقمند کنند باید نویسندگان کتاب را به مدارس دعوت ‌کنند.

این نویسنده کتاب با بیان اینکه باید در مدارس نمایشگاهی از کتاب وجود داشته باشد تا دانش‌آموزان بتوانند کتاب مورد نظر خود را انتخاب کنند، افزود: اگر نویسندگان کودک و نوجوان در کنار دانش‌آموزان قرار گیرند و ایده‌های خود را برای تعریف کنند به مرور زمان مسئله و مشکل عدم کتاب‌خوانی در بین دانش‌آموزان حل خواهد شد.

وی با بیان اینکه بیشتر دانش‌آموزان فقط به درس خواندن توجه می‌کنند و به طور مستمر کتاب‌های درسی از جمله فیزیک و شیمی می‌خوانند، ادامه داد: دانش‌آموزان باید بیاموزند که علاوه بر خواندن کتاب‌های درسی باید به خواندن سایر کتاب‌های دیگر نیز اهمیت دهند.

افروز بیان کرد: اگر جوانان یک کشور در آینده دکتر و مهندس شوند اما تعریف صحیحی از فرهنگ نداشته باشند، نمی‌توانند یک پزشک و مهندس موفق باشند.

وی اضافه کرد: در کشورهای پیشرفته از جمله ژاپن، ادبیات و رشته‌ علوم انسانی دارای ارزش و اهمیت خاصی است در حالی در ایران این وضعیت وجود ندارد و برخی از جوانان پایبند به رشته‌های علوم انسانی نیستند.

همشهری: اما اینترنت تا جایی پیش رفته که حتی از تلویزیون و ماهواره، 2رقیب سنتی‌تر خود پیشی گرفته است. دیگر افراد نه تنها نسبت به این ابزار ارتباطی اشتیاق بیشتری نسبت به ماهواره و تلویزیون از خود نشان می‌دهند که با آمدن مطبوعات آنلاین نیز از اقبال مردمی نسبت به روزنامه‌های سنتی و چاپی به‌شدت کاسته شده است. اما آنچه اینترنت را مانند تلویزیون برای کودکان خطرناک جلوه می‌دهد افزایش سایت‌های بازی‌های اینترنتی و سایت‌های غیراخلاقی است که باعث بروز ناهنجاری‌هایی در میان قشر نوجوان و جوان جامعه می‌شود.

در واقع کودکان نه تنها در معرض خطر اعتیاد به بازی‌های کامپیوتری و فراتر از آن بازی‌های اینترنتی قرار گرفته‌اند که در معرض آموزش بسیاری از مسائل غیراخلاقی نیز قرار می‌گیرند. از همین رو والدین باید هوشیار بوده و هم بر ساعات استفاده کودکان خود از اینترنت و هم دسترسی کودکان خویش به سایت‌ها نظارت داشته باشند؛ در واقع بی‌حد و مرز بودن دنیای اینترنت و نامحدود بودن آن و جاری نبودن قوانین محدود‌کننده خاص بر اینترنت آن را بدل به پدیده‌ای بس خطرناک برای کودکان کرده است.



اینترنت یک پدیده دو کاربردی است که همزمان می‌تواند برای کودکان مفید و در عین حال بسیار مضر باشد؛ مفید از آن رو که اینترنت دارای سایت‌های متعدد آموزشی است و در زمینه آموزشی می‌تواند نقش مؤثری برای کودکان ایفا کند و علاوه بر این اینترنت و در کل استفاده از فناوری رایانه‌ای، امروزه پایه و مبنای ورود به مدرسه و دانشگاه و در سنین بالاتر بازار کار قرار گرفته است. از سویی دیگر بازی‌های اینترنتی نیز با رعایت پاره‌ای از موارد از جمله پرهیز از پیگیری بازی‌های خشونت بار کامپیوتری و اینترنتی توسط کودکان و نظارت والدین بر انجام این بازی‌ها می‌تواند در تقویت هوش کودکان مؤثر واقع شود.

سویه دیگر استفاده از اینترنت سویه منفی و مخرب آن است که درصورت عدم‌نظارت والدین و ورود کودکان به سایت‌های غیراخلاقی می‌تواند بسیار مخرب باشد. صدمات بهداشت روانی از طریق اینگونه سایت‌ها به کودکان و نوجوانان به‌ویژه در ایجاد مسائلی مانند انحرافات جنسی، خشونت، اعتیاد، رفتارهای ضد‌اجتماعی، سست شدن مبانی خانواده و اشاعه جرم و جنایت در طیف وسیع در بسیاری موارد جبران‌ناپذیر است.به همین خاطر والدین باید ضمن آنکه خود مبانی کامپیوتر و اینترنت و نحوه استفاده از آن را فرا می‌گیرند، توجه داشته باشند که با محدودیت‌های شدید و تنبیهات نمی‌توان به‌طور کامل بر استفاده کودکان از اینترنت نظارت داشت.

صحبت با کودکان در مورد نحوه استفاده از کامپیوتر از سوی آنان و خطراتی که در هنگام آنلاین شدن ممکن است آنها را تهدید کند از جمله راهکارهای مؤثر نظارتی محسوب می‌شود. دیگر راهکار مناسبی که می‌تواند در این زمینه از سوی والدین پیگیری شود، قرار دادن کامپیوتر در مکانی از منزل است که بتوان فعالیت‌های کودک را تحت نظر داشت. محدود کردن زمان استفاده از کامپیوتر نیز اقدام مهمی است که می‌تواند توسط والدین به اجرا درآید. نظارت بر پیام‌های الکترونیک در چت‌روم‌ها نیز بسیار مهم است.

والدین باید این نکته را مورد توجه قرار دهند که برای پیشگیری از ارتباطات زیاد کودکان در چت‌روم‌ها و استفاده آنها از فضای مجازی به‌منظور دوست‌یابی، باید تلاش‌هایی را جهت بر قراری روابط اجتماعی سالم برای کودکان خود انجام دهند و اوقات بیشتری را صرف بردن کودکان به پارک و منازل افراد خانواده خود که دارای کودکان همسن و سال هستند، انجام دهند.