در بازی، کودک از محدودیت ها آزاد است. او بدون ریسک شکست، تجربه ای از بازی دارد زیرا خودش قوانین آن را می سازد. کودکان از طریق بازی، توانایی حل مشکلات خود را پیدا می کنند و می توانند به وسیله ی آن، اعتماد به نفس و روحیه ی استقلال طلبی را در خود پرورش دهند.
بازی، وسیله ای ست طبیعی برای کودک جهت ابراز و بیان «خود». «آلفرد آدلر»، روان شناس معروف می گوید: «هرگز نباید به بازی به عنوان روشی برای وقت کشی نگاه کرد.»
«گری لندرث» اظهار می دارد: «بازی کردن برای کودک، مساوی است با صحبت کردن برای یک بزرگسال.» بازی و اسباب بازی، کلمات کودکان هستند. برای درک بیشتر دنیای کودکان، باید آنان را هنگام بازی مورد مشاهده قرار داد زیرا از طریق بازی، احساسات، ناکامی ها و اضطراب های خود را بیان می دارند و با دنیای پیرامون شان ارتباط برقرار می کنند. آنان ممکن است نتوانند به وسیله ی کلام و گفتار، احساسات و افکارشان را بازگو کنند اما از طریق بازی، قادرند داستان بسازند، آن را بسط دهند و راهی برای بیان مشکلات بیابند.
بازی در رشد شخصیت کودکان، بسیار مهم است. کودکان از طریق بازی، مهارت های جدیدی می آموزند و می توان به نکات مثبت و منفی شخصیت آنان و هم چنین مشکلات شان پی برده و در جهت درمان و اصلاح مشکلات رفتاری شان اقدام نمود.
کودکان، هنگامی که در دنیای خیالات و تصورات شان غوطه ورند و با عروسک، اسباب بازی، مدادرنگی، خمیر، ماسه و... سرگرم بازی اند، خیلی راحت پاسخ چرا ها و چگونه ها را می دهند. کودک با به کارگیری و تغییر شکل دادن وسایل بازی. آن چه ذهنش را مشغول می دارد، برون می ریزد و سعی می کند ناراحتی ها، ترس ها، دلخوری ها، توانایی ها و... را بازسازی کند.
بازی کودکان فقط برای تفریح نیست، بلکه آن را جدی ترین کار کودکان باید قلمداد کرد. زیرا فعالیتی قابل ارزش یابی و یک روش طبیعی یاد گیری ست. کودک از طریق بازی، تجربه و آزمایش می کند، نتیجه می گیرد و می آموزد. بازی، قدرت ابداع، ابتکار و تمرکز را در کودک می پروراند و در کشف رابطه ی میان اشیاء و آن چه پیرامون اوست، یاری اش می دهد.
بازی باید با سن و خصوصیات کودک، هماهنگی داشته و جنبه ی بدآموزی نداشته باشد. نوع اسباب بازی، در رشد کودک، نقش به سزایی دارد و در صورت نامناسب بودن، علاوه بر این که به رشد او کمک نمی کند، سبب بروز مشکلاتی نیز می شود.
بازی به کودک کمک می کند تا دنیایی را که در آن زندگی می کند، بشناسد، بفهمد، اداره کند و میان واقعیت و تخیل، تفاوت قائل شود، بنابراین از ارزش درمانی زیادی برخوردار است. امروزه بازی، جایگاه خود را در تشخیص مسائل و مشکلات روانی کودکان و درمان آن ها پیدا کرده است.
«بازی درمانی»، یکی از رایج ترین شیوه هایی ست که روان شناسان و مشاوران برای درمان مشکلات عاطفی کودکان به کار می برند. متخصصان بازی درمانی، به کمک این فن و تدارک اسباب بازی های ضروری و تشکیل جلسات بازی برای کودکان، رفتارهای نامناسب و مشکلات ایجاد شده را مورد بررسی و درمان قرار می دهند. بازی در واقع تلاش کودک برای کنار آمدن با محیط است که از طریق آن، خود را می یابد و دنیا را درک می کند.
کودکان از طریق بازی، توانایی حل مشکلات خود را پیدا می کنند و می توانند به وسیله ی آن، اعتماد به نفس و روحیه ی استقلال طلبی را در خود پرورش دهند.
«بازی درمانی» می تواند برای کودکان دارای مشکلات رفتاری هم چون پرخاشگری، استرس، کمبود عزت نفس، مشکلات خانوادگی، ناسازگاری های اجتماعی، اضطراب و کمبود اعتماد به نفس، مفید باشد. هم چنین کودکانی که مورد ضرب و شتم و آزار جنسی قرار گرفته اند، می توانند از طریق بازی درمانی، به پالایش فکری خود پرداخته و تا حد زیادی به آرامش و بهبودی برسند.
کودک و بازیتوصیه هایی به پدر و مادران در مورد بازی کودکان
- به بازی کودکان اهمیت دهید زیرا زندگی آنان در بازی، شکل واقعی به خود می گیرد.
- تلاش کنید تا بازی های کودکان، متناسب با فرهنگ و ارزش های خانواده باشد.
- با دقت در تفکرات خلاق و پویایی کودکان در حال بازی، با شخصیت آنان آشنا شوید.
- در بازی کودکان دخالت نکنید اما راهنما و کمک کننده ی خوبی باشید.
- با هم بازی شدن با کودکان، راه دوستی را باز کنید.
- کاری کنید که بازی به صورت تجربه ای لذت بخش در ذهن کودک باقی بماند.
- برای متوقف کردن بازی کودکان، امر و نهی نکنید.
- با توجه به روحیه ی کنجکاو کودک، به گونه ای او را راهنمایی کنید که به تفکر مثبت و اندیشه ای سازنده دست یابد.
- مراقب باشید که محیط بازی، موجب آسیب های جسمی، فکری و یا روانی کودک نشود.
- در انتخاب نوع بازی، به سن، جنس و توانایی های فرزندتان توجه کنید.
- از محدود کردن کودک هنگام بازی بپرهیزید.
- اگر در حضور فرزندتان با وسایل موجود در خانه برای او اسباب بازی (ماشین، عروسک و...) بسازید، ارتباط عاطفی میان شما و او تقویت خواهد شد.
- در محیط های بازی گروهی هم چون زمین بازی در پارک ها، اجازه دهید کودکان با یکدیگر هم بازی شوند و از وارد شدن به محیط بازی آنان بپرهیزید.
سلامت کودکان، بررسی تکامل خانواده
زنان باردار چاق و آماری که حکایت از کاهش می کند
روشهای اندازهگیری دمای بدن کودکان
کودکان و مصرف شیر، پرچرب بهتر است یا کم چرب؟
ورزش در باردار، رشد جنین را بهبود میبخشد
شروع درد زایمان و نکاتی که باید بدانید
قصه قبل خواب، اگر تو کلاغی من بچه کلاغم
صدای قلب مادر، اولین ضرب آهنگ زندگی
بینایی کودک چه زمان ارزیابی میشود؟
مارک های پر طرفدار لباس کودکان، برندهای ایران را بشناسید
زبان اشاره به رسمیت شناخته شود
زایمان سزارین یا طبیعی، تهرانی ها کدام را می پسندند؟
بوفه مدارس، کشمش و خرما به جای پفک
داستان: تصمیم مینا کوچولو برای زود خوابیدن
آدامس خوردن کودکان، قورتش نده!
برنامه کودک، نیاز به حساسیت بیشتر دارد