ایسنا: رییس دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت با اشاره به اجرای برنامه بهبود تغذیه مادران باردار و شیرده در کشور، گفت: اجرای این برنامه در کاهش شمار زنان باردار دارای افزایش وزن نامطلوب در دوران بارداری بسیار موثر است.

دکتر ابوالقاسم جزایری به برنامه بهبود تغذیه مادران باردار و شیرده در کشور اشاره کرد و گفت: بر اساس این برنامه سلامت تغذیه‌ای مادران باردار و شیرده در برنامه مراقبت‌های ادغام یافته مادری ارتقا می‌یابد.

وی تاکید کرد: در دوران بارداری، پیروی از یک برنامه غذایی مناسب برای حفظ سلامت و پیشگیری از تخلیه ذخایر بدن از ریزمغذی‌ها ضروری است. جنین رشد بسیار سریعی دارد و وزن او از یک گرم در هشت هفتگی به حدود سه هزار و 200 گرم در هفته چهلم می‌رسد. از هفته سوم جنینی نیز در هر دقیقه 250 هزار سلول مغزی تکثیر می‌یابد. جنین برای تکثیر سریع سلول‌های خود نیاز ویژه‌ای به انواع مواد مغذی دارد که باید از طریق تغذیه مناسب مادر تامین شود.

جزایری ادامه داد: از طرف دیگر سوء تغذیه، از مشکلاتی است که اثرات عمیقی بر سلامت دوران بارداری می‌گذارد و سلامت مادر و جنین را حتی طی سال‌های پس از زایمان تحت تاثیر قرار می‌دهد. بنابراین آموزش تغذیه مناسب به مادران برای پیشگیری از سوء تغذیه، کاهش عوارض بارداری و مرگ و میر ناشی از آن ضروری است.

وی وزن مناسب قبل از بارداری و افزایش مناسب وزن در طول بارداری را دو راهکار موثر برای حفظ سلامت مادر و کودک و پیشگیری از تولد نوزاد کم وزن عنوان کرد و گفت: ارتقای سلامت تغذیه‌ای مادران باردار و شیرده در برنامه مراقبت‌های ادغام یافته مادری هدف کلی اجرای این برنامه است.

به گفته رییس دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت، با اجرای این برنامه آگاهی‌های تغذیه‌ای کارکنان بهداشتی درمانی در زمینه تغذیه قبل و پس از بارداری و هنگام شیردهی و آگاهی‌های تغذیه‌ای کارشناسان تغذیه در زمینه رژیم غذایی بیماری‌های غیرواگیر( دیابت، قلب وعروق و..) در دوران بارداری افزایش می‌یابد. همچنین با اجرای این برنامه آگاهی‌های زنان باردار در زمینه تغذیه صحیح در دروان بارداری و شیردهی افزایش یافته و به دنبال آن درصد زنان باردار با افزایش وزن نامطلوب در دوران بارداری کاهش می‌یابد.

وی در پایان تاکید کرد: برای اجرای موفق این برنامه هماهنگی و جلب همکاری‌های درون بخشی و بین بخشی، آموزش کارکنان بهداشتی و مادران و پایش و ارزشیابی مستمر برنامه لازم است.

ایسنا: پژوهش‌های جدید نشان می‌دهد: عارضه از دست دادن شنوایی در کودکان ممکن است به خاطر عملکرد نوعی ویروس با نام سیتومگالوویروس(Cytomegalovirus) در رحم مادر ایجاد شده باشد.

پژوهشی که بر روی 354 کودک 4 ساله و بزرگتر که از سطوح متفاوت کاهش شنوایی رنج می‌بردند انجام شده نشان داد: 9 درصد از این کودکان در زمان تولد به این عفونت ویروسی مبتلا شده بودند.

تحقیقات همچنین نشان داد: درصد بالاتری از آن‌ها که به این ویروس مبتلا بودند، تنها در یک گوش خود مشکل شنوایی داشتند.

استفانی میسونو، سرپرست این تحقیق از دانشگاه Vanderbilt ایالات متحده گفت: ما باید لیستی از موارد مرتبط با این ویروس را که در کاهش شنوایی این کودکان نقش دارد، تهیه کرده و بر روی آن‌ها مطالعات بیشتری انجام دهیم.

سیتومگالوویروس(CMV) یک ویروس معمولی است که به طور عادی موجب عفونت بی‌ضرری می‌شود و کسانی که با افراد مبتلا به این ویروس سر و کار دارند، می‌توانند با شستن منظم به خصوص بعد از معاینه بیمار از انتقال این ویروس جلوگیری کنند.

پژوهشگران معتقدند انتقال این ویروس از مادر به جنین موجب ناراحتی‌های جدی مانند عقب ماندگی ذهنی و اختلالات مغزی در نوزاد می‌شود.

مادرانی که به این ویروس آلوده‌اند، کمتر احتمال دارد که این ویروس را قبل از بارداری به جنین خود منتقل کنند. این ویروس ممکن است تا 33 درصد احتمال انتقال از مادر به جنین را پس از بارداری داشته باشد.

برخی از تحقیقات پیشین رابطه بین این ویروس را با از دست دادن شنوایی نشان داده بود، اما هیچ یک از آن‌ها بر روی نقش احتمالی این عفونت ویروس در پیشرفت کاهش شنوایی در بچه‌ها مطالعه نکرده بود.

ایسنا: متخصصان تغذیه می‌گویند هرچند نتایج مطالعات جدید آنها ممکن است والدین پرمشغله را ناراحت و خشمگین کند اما این واقعیت را باید پذیرفت که تنقلات ناسالم و فست فودها موجب کاهش ضریب هوشی کودکان می‌شوند و برای جلوگیری از این تاثیر نامطلوب باید برای تغذیه سالم اطفال چاره‌ای مناسب اندیشید.

چندی پیش متخصصان علوم پزشکی دانشگاه بریستول در انگلیس اعلام کرده بودند که برنامه غذایی کودک تا سه سالگی، تاثیر قابل توجهی در افزایش سطح هوش کودک دارد.

به گفته این متخصصان، امتیاز هوش کودکانی که تا سه سالگی غذاهایی چون چیپس، سیب زمینی سرخ کرده و فست فود می‌خورند، نسبت به هوش کودکانی که بیشتر از میوه، سبزی، برنج و ماکارونی استفاده می‌کنند، حدود پنج رتبه پایین‌تر است.

به گزارش روزنامه سان، این بار نیز گروه دیگری از پزشکان در این کشور با انجام مطالعه‌ای گسترده‌تر روی 4000 کودک دریافتند کودکان زیر 4 سال که رژیم غذایی حاوی خوراکی‌های فرآوری شده چربی و قند دارند وقتی به سن هشت سالگی به بعد می‌رسند نسبت به سایر همسالان خود از ضریب هوشی پایین‌تری برخوردار هستند.

این متخصصان در بررسی جدید همچنین تاکید کردند که آسیب‌های ناشی از این نوع رژیم غذایی روی ضریب هوشی کودکان قابل ترمیم و جبران نخواهد بود.

دکتر باربارا گالانی مسوول فدراسیون غذا و نوشیدنی در انگلیس خاطرنشان کرد: تعجب آور نیست اگر بگوییم که یک رژیم غذایی سالم و متعادل برای رشد مناسب هوش حائز اهمیت است و این تاثیر در رشد و سلامت تمام کودکان در هر گروه سنی یکسان است.

به گفته متخصصان، تغذیه گروه‌های غذایی نان و غلات که انرژی و مقداری پروتئین مورد نیاز کودک را تأمین می‌کند، گروه شیر و لبنیات که کلسیم، فسفر و پروتئین را تأمین می‌کند و برای رشد اسکلت و استحکام استخوان‌ها و دندان‌ها ضروری هستند، گروه گوشت، حبوبات و تخم‌مرغ که پروتئین و سایر مواد مغذی مورد نیاز کودک را تأمین می‌کند و بالاخره گروه سبزی‌ها و میوه‌ها که ویتامین‌ها و املاح مورد نیاز کودک را تأمین می‌کنند همگی اگر به روش صحیح و به میزان مناسب به کودک داده شوند در رشد هوش او نقش به سزایی دارند. بعلاوه مواد غذایی و خوردنی‌هایی که منبع غنی از عنصر روی هستند تاثیر مفید و فوق‌العاده‌ای روی افزایش ضریب هوشی کودکان دارند.

سلامت نیوز : بر اساس تحقیقات انجام شده روی نیم میلیون کودک در کالیفرنیا 2 زایمان با فاصله کم خطر ابتلا به اوتیسم در نوزاد دوم را افزایش می‌دهد.

کودکانی که فاصله تولد آنها با نوزاد قبلی کمتر از 2 سال باشد در مقایسه با آنهایی که در فاصله زمانی بعد از 3 سال متولد شده‌اند احتمال ابتلا به اوتیسم در آنها بیشتر بوده است.

هر چه این فاصله کمتر می‌شود خطر ابتلا به اوتیسم نیز بیشتر می‌شود. این خطر در میان همه والدین در همه رده‌های سنی مشاهده شده است و محققان می‌گویند هیچکدام از عوامل جانبی دیگر نتوانسته این خطر را کاهش دهند.

به نوشته آسوشیتدپرس، به دلیل افزایش سن مادر شدن و همچنین به دلیل بارداری‌های ناخواسته کاهش فاصله میان دو بارداری در زنان آمریکایی افزایش یافته است.

آمارهای دولتی نشان می‌دهد که تعداد اینگونه تولدها که فاصله نوزاد دوم با نوزاد قبلی کمتر از دو سال بوده است از 11درصد در سال 1995 به 18درصد در سال 2002 رسیده است.

محققان در این تحقیق به بررسی این گونه تولدها بین سالهای 1992 تا 2002 در کالیفرنیا پرداختند و به این نتیجه رسیدند که از 662 هزار و 730 نوزاد دوم 3137 نفر به اوتیسم مبتلا شده‌اند. از 156هزار و 34 نوزاد دوم که با نوزاد قبلی کمتر از یک سال فاصله داشته‌اند هزار و 188 نفر به اوتیسم مبتلا شده‌اند.

ایسنا:محققان ژاپنی با بررسی یک هزار و 300 زن ژاپنی باردار دریافتند: آنهایی که به مقدار زیاد در اوایل بارداری سیگار کشیدند، دو برابر بیشتر از غیر سیگاری‌ها در سه ماهه اول بارداری جنین خود را سقط می‌کنند. دلایل بسیاری برای زنان به منظور ترک سیگار قبل از باردرای وجود دارد که از آن جمله می‌توان به ارتباط سیگار با افزایش وضع حمل زودهنگام، وزن کم کودک و مرگ نوزاد در هنگام تولد اشاره کرد.

دکتر ساچیکو بابا از دانشگاه اوزاکا اطلاعات به دست آمده از 430 زن که دچار سقط جنین در سه ماهه اول بارداری شدند را بررسی و آن‌ها را با دو زن دیگر با سن یکسان که در همان سال وضع حمل کرده بودند، مقایسه کرد.



به طور کلی محققان دریافتند: زنانی که در دوران بارداری به شدت سیگار می‌کشند(حداقل 20 نخ در روز)، بیش از 2 برابر بیشتر از سایرین احتمال سقط جنین دارند.

بر اساس این بررسی‌ها، 7 درصد از زنان مورد مطالعه که دچار سقط جنین شدند، در دوران بارداری سیگار می‌کشیدند که این آمار برای گروه غیرسیگاری 4 درصد بود.

مجله شهراد: پوست کودکان پوست حساسی است. با وجود این پوست حساس، مانند پوست آدمهای بالغ در مواجهه با بسیاری شرایط فیزیکی قرار دارد که میتواند به آن آسیب برساند. اگر تازه مادر شده اید احتمالا سوالات بسیاری در رابطه با پوست فرزندتان دارید که در اینجا به برخی از آنها اشاره میکنیم:

آیا برخی نقاط بیش از سایر نقاط پوست، حساس است؟

بله. قطر اپیدرم در برخی قسمت های بدن به ویژه پلکها و بیضه نازک تر است. از سوی دیگر در کودکان، باسن به دلیل تماسی تدریجی با ترکیبات محرک ادرار و مدفوع و یک محیط گرم و مرطوب بیشتر در معرض آسیب است. وقتی پوست یک کودک تحریک می شود و میسوزد راه برای ورود مولکولهای شیمیایی و آلودگی ها باز می شود.

چرا پوست کودکان حساس است؟

برخلاف آنچه بسیاری از افراد گمان میکنند، پوست کودکان چند ساعت یا چند روز بعد از تولد کاملا تکامل پیدا میکند و دقیقا مانند پوست یک فرد بالغ کار میکند، جز در 3 مورد؛ مورد اول ملانوسیت ها، یعنی سلولهای تولید ملانین که از پوست در برابر اشعه ماورای بنفش خورشید محافظت میکنند. مورد دوم سیستم عروقی پوستی است که هنوز تکامل پیدا نکرده و مورد سوم رطوبت است، چون هنوز پوست کودکان نمیتواند به اندازه کافی عرق تولید کند در نتیجه پوست به اندازه کافی مرطوب نمیشود.

اما چرا گفته میشود پوست کودکان لطیف و حساس است؛ برای آنکه پوست کودک و به ویژه نوزادان بیش از یک فرد بالغ به نسبت وزن به بدن در معرض آسیب است. به همین دلیل موادی که با پوست در ارتباط هستند و نواحی ای از بدن که با بیرون ارتباط پیدا میکند،اهمیت ویژه ای دارد، چون مکانیسم سم زدایی و کلیه ها به اندازه یک فرد بالغ در نوزادان کامل نیست و ممکن است بدن به راحتی سموم و مواد آلرژی زا را به خود جذب کند.

آیا استفاده از شوینده ها کار صحیحی است؟

استفاده از هر نوع شوینده ای برای کودکان نارس کار اشتباهی است، اما برای کودکان عادی استفاده از محصولاتی که PH خنثی دارند، توصیه میشود. شامپوها و صابونهایی که PH قلیایی دارند، میتوانند سبب پاک شدن چربی محافظتی روی پوست کودک شوند. از نظر متخصصان بهترین نوع شوینده ها برای کودکان، شامپوهای مایع با PH خنثی یا کمی قلیایی است که در ضمن مرطوب کننده و بدون بو و رنگ باشند. با این حال آبکشی کامل پس از شست وشو الزامی است. در مورد سایر محصولات بهداشتی مانند کرم سوختگی باید گفت، این کرمها باید از ترکیب چربی، آب و اکسیدروی درست شده باشند و خیلی چرب نباشند چون خود آنها میتوانند، سبب التهاب پوست شوند.

با کودک مبتلا به اگزمای پوستی چگونه باید برخورد کرد؟

آب حمام و دستشویی باید ولرم و حدود 35 تا 36 درجه سانتیگراد باشد. حمام روزانه مانعی ندارد، البته به شرطی که طولانی و بیش از 5 دقیقه نباشد چون در این صورت میتواند سبب خشکی پوست شود. باید از شامپوی مناسبی استفاده کرد و با دست به آرامی روی پوست کودک کشید و درنهایت خیلی آرام با پارچ های نرم او را خشک کرد. کوتاه کردن مرتب ناخن ها ضروری است تا کودک پوست خود را نخراشد.

استفاده از یک کرم مرطوب کننده سازگار و مناسب پوست کودک هم توصیه میشود. در رابطه با محیط باید گفت، لازم است هوای اتاق کودک مرطوب بوده، زیاد گرم نباشد و حیوانات خانگی در آن رفت وآمد نداشته باشند و صد البته ساکنان نباید سیگار بکشند. لباسهایی که با پوست در ارتباط مستقیم است باید از جنس کتان باشند و با شوینده بدون فسفات شسته شوند. مراجعه به پزشک و استفاده از دارو نیز توصیه میشود.

شایعترین بیماری پوستی میان کودکان چیست؟

اگزما یا التهاب حاد پوست خشک از جمله بیماریهای شایع پوستی نزد کودکان است و از هر 5 کودک یک نفر از 3 ماهگی تا 6 سالگی به آن مبتلا میشود. دلیل بروز این اگزماها میتواند عفونت، دندان درآوردن، تغییر آب و هوا یا محل زندگی، واکسیناسیون یا استرس باشد. خوشبختانه این بیماری خوشخیم بوده و به سادگی رفع خواهد شد.

آیا برداشتن خال در دوران کودکی، کار صحیحی است؟

خالها ممکن است در اوایل سن کودکی یا اوایل بزرگسالی روی بدن نمایان شوند. احتمال بدخیم شدن آنها بسیار کم است. به همین دلیل، پزشکان معمولا با برداشتن آنها موافقت نمیکنند، مگر آن که اندازه درشتی داشته باشند یا رنگشان تیره باشد.

ایسنا:عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی جندی‌شاپور اهواز گفت: مسواک زدن دندان‌های کودکان و توجه به حفظ بهداشت دهان باید از زمان رویش نخستین دندان و حتی پیش از آن آغاز شود و والدین باید به تمیز نگه داشتن دندان کودکان اهمیت بدهند.

دکتر لیلا بصیر اظهار کرد: توجه به بهداشت دهان و دندان کودکان بسیار اهمیت دارد و به والدین توصیه می‌شود از مسواک‌های مخصوص نوزادان که نرم و کوچک هستند برای تمیز نگه داشتن دندان کودک خود استفاده کنند.

وی افزود: به صورت طبیعی پس از هر بار شیر خوردن، لثه نوزاد باید تمیز شود تا رسوبات شیر از سطح لثه‌ و محیط دهان کودک پاک شود.

بصیر تصریح کرد: 6 ماهگی بهترین زمان برای آغاز مسواک زدن دندان کودکان است، زیرا در این زمان نخستین دندان آنها جوانه می‌زند و توجه به بهداشت دندان نیز باید از همین زمان جدی گرفته شود.

این دندان‌پزشک اطفال خاطرنشان کرد: پیش از رشد دندان‌های نوزاد، برای تمیز کردن لثه‌ها می‌توان از مسواک‌های مخصوص که دارای سطحی نرم و صاف هستند و بر روی انگشت قرار می‌گیرند، استفاده کرد.

عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی جندی‌شاپور اهواز اظهار کرد: پیش از 2 سالگی لثه و دندان‌های کوچک کودکان باید بدون استفاده از خمیردندان تمیز شوند، ولی پس از 2 سالگی می‌توان از خمیر دندان نیز به میزان اندکی استفاده کرد.

بصیر گفت: در صورت بی‌توجهی به بهداشت دهان و دندان کودک، پلاک‌های باکتریایی و رسوبات حاصل از شیر و مواد غذایی بر روی دندان و لثه کودک باقی می‌ماند و موجب پوسیدگی دندان و ایجاد حفره بر روی آنها می‌شود. سطح لثه و دندان‌ها مکان بسیار مناسبی برای فعالیت باکتری‌ها است در نتیجه بی‌توجهی به بهداشت دهان و دندان می‌تواند موجب عفونت و خون‌ریزی لثه شود.

وی افزود: برای مسواک زدن دندان‌ کودکان، مسواک باید به طور کامل بر روی دندان‌ها قرار گیرد و با حرکات افقی و رفت‌ و برگشتی سطح دندان‌ها تمیز شود. والدین باید در مسواک زدن دندان‌ها به کودکان کمک کنند.

ایسنا: دانشمندان مرکز سرطان جان هاپکینز توانستند کد ژنتیکی «مدولوبلاستوما» شایع‌ترین و خطرناکترین سرطان مغز در خردسالان را کشف کنند.

به گفته دانشمندان، این اولین ژنوم گزارش شده سرطان اطفال است.

یافته‌ها حاکی از آن است که کودکان مبتلا به «مدولوبلاستوما» در مقایسه با همتایان بزرگسال خود پنج تا 10 برابر کمتر تغییرات مرتبط با سرطان را در ژنوم خود دارند.

این تجزیه و تحلیل‌ها به وضوح نشان می‌دهد که تغییرات ژنتیکی در سرطان اطفال بسیار با تومور بزرگسالان متفاوت است.

تیم جان هاپکینز از ابزار خودکار برای مرتب کردن صدها میلیون مواد شیمیایی موسوم به نوکلئوتیدها استفاده کردند که با یک شیوه از پیش برنامه‌ریزی شده برای ساخت دی.ان.ای و به نوبه خود یک ژنوم با هم جفت می‌شوند.

ترکیب این صفات نوکلئوتید، ژن را تشکیل می‌دهد که ساختار راهنمای فعالیت سلول را فراهم می‌کند. تغییرات در نوکلئوتیدها موسوم به جهش می توانند باعث بروز خطاهای کدگذاری شوند که یک سلول عادی را به یک سلول سرطانی تبدیل می‌کند.

سلامت نیوز: زنان باردار به دلیل شرایط خاصی که دارند بیشتر در معرض ابتلا به مشکلات و ناراحتی‌های بیشتر هستند و حتی ممکن است که این مشکلات برای جنین آن‌ها هم خطرناک باشد. گاهی مشکلات دوران بارداری سبب تولد نوزاد با نارسایی‌های مادرزادی می‌شود.

آبله مرغان یک بیماری ویروسی است که برای اکثر مردم چندان خطرناک و جدی نیست، اما می‌تواند برای یک زن باردار خطرناک باشد.

زنان باردار به دلیل شرایط خاصی که دارند بیشتر در معرض ابتلا به مشکلات و ناراحتی‌های بیشتر هستند و حتی ممکن است که این مشکلات برای جنین آن‌ها هم خطرناک باشد. گاهی مشکلات دوران بارداری سبب تولد نوزاد با نارسایی‌های مادرزادی می‌شود.

کارشناسان موسسه بهداشتی نمورس در آمریکا توصیه‌هایی را برای مراقبت زنان باردار در برابر بیماری آبله مرغان ارائه کرده است.

این کارشناسان تاکید دارند که اگر زنی باردار است، حتما باید از هر گونه تماس با فرد مبتلا به آبله مرغان جدا خودداری کند. جنین قبل از تولد و نوزاد پس از به دنیا آمدن در هر دو حالت در صورت ابتلای مادر به آبله مرغان و بیشتر در معرض خطر بیماری‌های مختلف خواهد بود.

زنی که پیش از بارداری به آبله مرغان دچار شده در زمان حاملگی مصونیت بیشتری در برابر این بیماری دارد و همین ایمنی را هم از طریق جفت و بعد از طریق شیردهی به نوزاد خود منتقل می‌کند.

سلامت نیوز: دود ناشی از سیگار تحمیلی، خطرات جدی را بویژه برای کودکان و افراد خانواده‌ فرد سیگاری که در تماس دائم با این دود هستند در بر دارد. استنشاق غیرداوطلبانه دود ناشی از سوختن سیگار به معنی «سیگاری تحمیلی بودن» است.

شخصی که با افراد سیگاری زندگی می‌کند و در معرض دود سیگار قرار می‌گیرد، مانند این است که سالانه 80 نخ سیگار کشیده باشد و در اصل یک چهارم میزان نیکوتین سیگارهای استفاده شده روزانه را وارد بدن خود می‌کند.

سیگاری تحمیلی شخصی است که به صورت غیرداوطلبانه در معرض دود سیگار دیگران باشد.

عوارض دود سیگار برای کودکان قبل و بعد از تولد چیست؟

عوارض دود سیگار برای کودکان از زمان بارداری آغاز می‌شود. یعنی زمانی که دستگاه تنفس هنوز به طور کامل شکل نگرفته است و در طی این دوران با استعمال هر نخ سیگار توسط مادر و یا اطرافیان، اثرات جانبی زیادی در جنین به وجود می‌آید.

استعمال سیگار در طول بارداری عوارض زیادی از جمله مرده‌زایی، سقط خود به خود، مرگ جنین، مرگ در دوران نوزادی و مرگ ناگهانی نوزاد را سبب می‌شود. همچنین وزن نوزادان مادران سیگاری حدود 170 تا 200 گرم کمتر از نوزادان مادران غیر سیگاری است.

بروز برونشیت و عوارض تنفسی در سال اول زندگی در کودکانی که یکی از والدین آن‌ها سیگار می‌کشند شایع‌تر است. میزان بروز سرماخوردگی، عفونت گوش میانی، گلو درد و گرفتگی صدا در کودکانی که والدین سیگاری دارند، بیش از کودکانی است که والدین غیرسیگاری دارند.

اگر مصرف سیگار به همین ترتیب ادامه یابد، 150 میلیون کودک در جهان به علت عوارض ناشی از دود سیگار از بین خواهند رفت. عفونت‌های تنفسی یکی از مهم‌ترین علل مرگ کودکان در اثر استنشاق دود سیگار به شمار می‌آید.

بیماری‌های ناشی از استعمال تحمیلی دخانیات کدامند؟

دود ناشی از استعمال دخانیات حاوی بیش از چهار هزار ماده سمی و بیش از 80 ماده سرطانزا است که افراد غیرسیگاری به صورت غیرداوطلبانه در معرض ابتلا به بیماری‌های ناشی از آن هستند.

قرار گرفتن در معرض دود سیگار، خطر بیماری‌های تنفسی را در بالغان تا حدود 25 درصد و در بچه‌ها تا حدود 100 تا 50 درصد افزایش خواهد داد.

ریه‌های فرد غیرسیگاری در مجاورت فرد سیگاری، عملکرد ضعیف‌تری نسبت به یک فرد غیرسیگاری سالم دارد.

طبق آمار سازمان بهداشت جهانی بیش از 30 درصد بیماری‌های قلبیعروقی و یک سوم بیماری‌های تنفسی در میان سیگاری‌های تحمیلی به وجود می‌آید.

بنا براعلام دبیرخانه ستاد کشوری کنترل و مبارزه با دخانیات، غیر از آثار مزمن ناشی از دود سیگار، آثار حاد استعمال تحمیلی دخانیات شامل تحریک چشم (سوزش، خارش، اشک ریزش)، آبریزش بینی، سرفه، خس خس سینه، تهوع، سردرد و تکرار حملات آلرژی و آسم است.

بسیاری از سرطان‌ها نیز در ارتباط با دود تحمیلی سیگار هستند که از مهم‌ترین آن‌ها سرطان‌های ریه، حفره‌ دهان و حنجره است.

چرا دود فرعی ناشی از سوختن سیگار خطرناک است؟

دود سیگار ترکیبی پیچیده با بیش از چهار هزار ماده سمی متفاوت است. این دود دو قسمت دارد؛ دود اولیه سیگار که از فیلتر سیگار خارج شده و با هر پک وارد دستگاه تنفس فرد سیگاری می‌شود و دود فرعی سیگار که از قسمت مشتعل سیگار ناشی می‌شود. دود فرعی سیگار نیز مانند دود اولیه تهدیدی جدی برای سلامت است که در اصل مجموع دودهای حاصل از سوختن انتهایی محصول دخانی (دود ثانویه) و دودی است که فرد سیگاری به بیرون می‌دمد (دود ثالثیه).

غلظت بسیاری از مواد سمی موجود در دود ثانویه و ثالثیه بیش از مواد موجود در دود اولیه است، مانند منوکسید کربن که فرد سیگاری استنشاق می‌کند. مجاورت با دود فرعی سیگار منجر به بیماری‌های بسیاری می‌شود. حتی مواجهه کوتاه مدت با آن نیز اثرات سویی برای فرد به همراه دارد. شخصی که با افراد سیگاری زندگی می‌کند و در معرض دود سیگار قرار می‌گیرد، مثل این است که سالانه 80 نخ سیگار کشیده باشد.

فارس نیوز: کودکان از نظر جسمی ضعیف هستند، از این رو با ورود هوا آلوده به ریه آنها اختلالات متعددی به خصوص در تبادل گازهای خونی ایجاد می‌‌شود؛ این امر منجر به کمبود اکسیژن در خون و افزایش گاز CO2 در کودک می‌‌شود.

یک متخصص اطفال گفت: آلودگی‌های موجود در هوا سریعتر از بزرگسالان به جریان خون نوزادان وارد می‌شود و بی‌قراری‌های غیر قابل توجیه، گریه و عدم تمایل به شیر خوردن از عوارض آلودگی هوا در نوزادان است.

ناصر کلانتر درباره تأثیر آلودگی هوا بر کودکان و نوزادان اظهار داشت: تأثیر آلودگی هوا بر کودکان و نوزادان شدیدتر است، در حال حاضر ذرات معلق در هوا به اندازه هزار میلیمتر است و این ذرات نه تنها در ریه باقی می‌ماند بلکه از عرض کیسه هوا عبور کرده و پس از آن داخل عروق و جریان خون قرار می‌گیرد که این عارضه هشدار دهنده است.

این متخصص اطفال ادامه داد: کودکان از نظر جسمی ضعیف هستند، از این رو با ورود هوا آلوده به ریه آنها اختلالات متعددی به خصوص در تبادل گازهای خونی ایجاد می‌‌شود؛ این امر منجر به کمبود اکسیژن در خون و افزایش گاز CO2 در کودک می‌‌شود.

کلانتر افزود: بی‌قراری، کم‌خونی، ضعف ،بی‌اشتهایی و عصبی بودن از عوارض آلودگی هوا بر کودکان است؛ از این رو توصیه می‌شود کودکان خصوصاً کودکان زیر پنج سال از منزل خارج نشوند.

وی درباره تأثیر آلودگی هوا بر نوزادان اظهار داشت: به خاطر جثه بسیار ضعیف و ناقص بودن سیستم ایمنی بدن نوزادان، آلودگی‌هایی که در جریان هوا وجود دارد سریع‌تر به جریان خون آنها وارد می‌شود و طفل را دچار عارضه می‌کند؛ بی‌قراری‌های غیر قابل توجیه، گریه و عدم تمایل به شیر خوردن از عوارض آلودگی هوا بر نوزادان به شمار می‌رود

سلامت نیوز: یک متخصص زنان،زایمان و نازایی گفت: «به منظور حفظ سلامت جنین و مادر، مصرف غذاهای آماده، چرب، پر ادویه و سرخ کرده در دوران بارداری باید به حداقل برسد.»

دکتر سهیلا رنجبر در خصوص نقش تغذیه در دوران بارداری و اهمیت آن در سلامت نوزاد پس از تولد اظهار داشت:«داشتن تغذیه سالم در دوران بارداری سلامت نوزاد پس از تولد را تضمین می کند.»

وی افزود:«به همین منظور پروتئین ها، کربوهیدراتها و ویتامین A باید در 3 وعده اصلی غذایی زنان باردار قرار گیرد.»

این متخصص زنان،زایمان و نازایی تصریح کرد:«شیر، ماست و پنیر حاوی در صد بالایی پروتیین و کلسیم است که 3 تا 4 لیوان شیر در دوران بارداری باید مصرف ‌شود.»

رنجبر گفت:همچنین میوه و سبزیجات تازه سرشار از ویتامینA هستند که باید در برنامه غذایی زنان باردار قرار گیرند.»

وی ادامه داد:«به منظور حفظ سلامت جنین و مادرمصرف غذاهای آماده، چرب، پر ادویه و سرخ کرده در دوران بارداری باید به حداقل برسد.»

این متخصص زنان،زایمان و نازایی اظهار داشت:«طبق جدول، زنان حامله در دوران باداری باید بین 10-12 کلیوگرم اضافه وزن داشته باشند که این رقم در زنان لاغر بیشتر و در زنان چاق کمتر است»

رنجبر با اشاره به اینکه مصرف کلسیم در دوران بارداری از اهمیت بالای برخوردار است تصریح کرد:«در 3 ماهه نخست بارداری با تجویز پزشک باید روزی یک عدد قرص اسید فولیک و 3ماهه دوم و سوم روزی یک عدد قرص آهن مصرف شود.»

وی افزود:«بهداشت، سلامت و پوشش در دوران بارداری از اهمیت بالایی برخوردار می باشد و زنان باردار باید به آن توجه بیشتری کنند.»

این متخصص زنان،زایمان و نازایی نوشیدن 8لیوان آب در روز برای رشد جنین الزامی دانست و بیان داشت:«وزن نوزاد در هنگام تولد به تغذیه مادر و عوامل ژنتیکی و جسه پدر و مادر بستگی دارد.»

رنجبر با بیان اینکه وزن طبیعی نوزاد هنگام تولد 3کیلو و 400 گرم تا 500 گرم است گفت:«تولد نوزادان با وزن 4کیلوگرم به بالا به دلیل بیماری مادراز جمله دیابت است که در دوران باردارری به آن توجهی نشده است.»

وی ادامه داد:«کودکانی که در شیرخوارگی اضافه وزن دارند در دوران نوجوانی نیز چاق هستند و بیماری‌های مختلفی آنها را در بزرگسالی تهدید می‌کند.»

این متخصص زنان،زایمان و نازایی اظهار داشت:«چاقی در دوران نوجوانی منجر به بلوغ زودرس و کوتاهی قد در دختران و پسران می‌شود.»

مهر: دبیر علمی هجدهمین کنگره بین‌المللی انجمن جراحان ارتوپدی از بروز آسیبهای ناشی از فلج زایمانی خبر داد و گفت: شبکه بازویی نوزاد بر اثر فشار در زایمان دچار آسیب می شود.

دکتر رضا شهریار کامرانی بعد از ظهر چهارشنبه در نشست خبری هجدهمین کنگره بین‌المللی انجمن جراحان ارتوپدی ایران که قرار است 26 تا 30 مهر ماه جاری در مرکز همایشهای بین المللی رایزن برگزار شود گفت: از هر هزار تولد زنده در دنیا یک تولد دچار فلج مغزی می شود.

وی با اشاره به پیشرفتهای علم پزشکی در عین حال افزود: متاسفانه به رغم پیشرفتهای پزشکی و درمانی که در سالهای گذشته حاصل شده از تعداد این آسیبها کم نشده است.

این متخصص ارتوپدی با اعلام اینکه هرگونه آسیب به مغز منجر به بروز اختلال در اعضای بدن می شود گفت: یکی از مشکلاتی که در زایمان طبیعی وجود دارد، فشاری است که باعث کشیدگی عصبهای شبکه های بازویی می شود.

کامرانی ادامه داد: گزارشها حاکی از آن است که حدود 25 صدم تا نیم درصد از زایمانها منجر به فلج بازویی می شود که البته 25 درصد از این موارد نیاز به درمان دارد تا در بزرگسالی احتیاج به جراحی نباشد.

فارس: متخصصان اعلام کردند که زنانی که برای باردار شدن از روش IVF استفاده می‌کنند باید بدانند که احتمال پسر شدن نوزاد آن‌ها بیشتر است.

محققان استرالیایی اعلام کردند که احتمال پسر شدن نوزادانی که از روش IVF متولد می‌شوند 51 درصد تا 56 درصد است.

اما استفاده از روش درمان باروری ICSI (میکرواینجکشن) که برای درمان ناباروری مردان استفاده می‌شود، احتما دخترزایی بیشتر است.

در این روش یک اسپرم توسط سوزن‌های بسیار نازک به قطر 4 میکرو متر (یک بیستم قطر مو) به داخل تخمک تزریق می‌شود و در این روش قسمت اعظم لقاح توسط متخصص جنین‌شناسی در آزمایشگاه انجام می‌شود.

نتایج این تحقیقات در مجله انگلیسی «Obstetrics and Gynaecology» منتشر شده و محققان تولد حدود 14 هزار نوزاد را مورد مطالعه و بررسی قرار دادند.

محققان در این مطالعات تمام نوزادانی را در از روش درمان ناباروری دراسترالیا و نیوزلند در سال‌های 2002 تا 2006 متولد شده‌اند را مور بررسی قرار دادند.

در روش IVF تخمک از خانم گرفته می‌شود و این تخمک در محیط آزمایشگاه در مجاورت اسپرم قرار می‌گیرد و در محیط آزمایشگاه لقاح و باروری انجام می‌شود.

در روش IVF احتمال پسر شدن نوزادان بین 51 تا 56 درصد است که افزایش احتمال پسر شدن نوزاد به زمان گرفتن تخمک بستگی دارد، در روش ICSI احتمال پسر شدن نوزاد 49 درصد است و همچنین این تحقیقات نشان می‌دهد که در روش باروری طبیعی احتمال پسر شدن نوزاد 51 درصد است.

شهرزاد: آیا هوش تنها بوسیله ژنتیک تعیین می‌شود؟ با مطالعه این مقاله ضمن آشنایی با عوامل مؤثر بر هوش می‌آموزید که چگونه هوش فرزندتان را تیز کنید!

مسوولیت‌های مادری یا پدری تمامی ندارند. وقتی بچه‌دار شوید، ناخودآگاه وظایف زیادی پیدا خواهید کرد. شما باید علاوه بر غذا دادن، شستن لباس‌ها، رسیدگی مرتب، تحمل گریه و بی‌قراری‌های کودک در 24 ساعت و خواندن هزار باره داستان‌هایی که فرزندتان دوست دارد، به‌فکر درآوردن پول و درآمد کافی برای زندگی، تهیه غذا، لباس‌های قشنگ و سایر هزینه‌های لازم و غیرلازم که کودکتان را خوشحال می‌کند، باشید. ..

هدف شما از انجام تمام این سرمایه‌گذاری‌ها امید رسیدن به یک سود بزرگ است و آن چیزی نیست جز یک بچه دوست داشتنی، صالح و سالم که شما را دوست داشته و قدردان محبت‌هایتان باشد. البته بهتر می‌شود اگر فرزند دوست داشتنی، پرمحبت و سالم شما، یک فرد باهوش و یا حتی نابغه نیز باشد. هر چند در گذشته تصور می‌شد هوش عاملی است که تنها به‌وسیله ژنتیک تعیین می‌شود، ولی امروزه دانشمندان عقیده دارند محیطی که فرزند شما در آن رشد می‌کند و نیز فردی که کودک را بزرگ می‌کند نقش بسیار مهمی در تعیین میزان هوش کودک دارند. در واقع والدین می‌توانند کمک بسیار زیادی به باهوش‌تر شدن فرزندشان کنند.

30 امتیاز IQ تا 3 سالگی

دکتر دیوید پرلماتر، یکی از متخصصان برجسته اعصاب که کتاب‌های زیادی در زمینه افزایش هوش کودکان نوشته، عقیده دارد کودک از تولد تا 3 سالگی شانس به‌‌دست آوردن 30 امتیاز IQ را دارد.

وظیفه شما به‌عنوان یک والد این است که مطمئن شوید فرزندتان آن امتیازها را کاملا به‌دست آورده است. ولی برخی از پزشکان آنها را توصیه نمی‌کنند. چراکه معتقدند وظایف والدین به‌اندازه کافی سخت و پیچیده است و نباید بار اضافی دیگری بردوش پدر و مادر قرار داد. به‌عقیده دکتر کیتلین استاد اطفال و ژنتیک دانشگاه پزشکی واشنگتن بهتر است والدین ذهنیت خود را تنها به پرورش یک سری خصوصیات خاص در فرزندانشان متمرکز نکنند. توجه بیش از اندازه به پرورش یک سری خصوصیات خاص ممکن است موجب دست کم گرفته شدن دو مسأله اصلی یعنی تغذیه مناسب و عشق و محبت شود.

تغذیه شیر مادر در طی سال اول 8 امتیاز IQ برای فرزند شما به‌همراه خواهد داشت. شیرمادر یک نوع چربی بسیار مهم برای عملکرد مغزی دارد.

یک خبر خوب

اگر شما جزو والدین رقابت‌جو هستید و دوست دارید همیشه از بقیه جلوتر باشید، لابد خوشحال خواهید شد اگر بدانید تغذیه مناسب نه تنها به سالم‌تر بودن فرزند شما کمک می‌کند، بلکه مغز وی را نیز قوی می‌کند. نکته‌ای که هرگز نباید فراموش کنید آن است که تغذیه فرزند شما از دوران بارداری و از داخل رحم مادر شروع می‌شود. پس از به دنیا آمدن، نوبت دوران شیرخوارگی و تغذیه با شیر مادر می‌رسد.

به باور بسیاری از محققان شیرمادر یک غذا و وسیله بسیار مهم برای رساندن مواد مغذی و ضروری به نوزاد است. اگر چه نوزاد می‌تواند همین مواد را با استفاده از شیر خشک‌های کامل نیز دریافت کند، نباید فراموش کرد تغذیه با شیر مادر یک ارتباط عاطفی‌ قوی میان مادر و فرزندش ایجاد می‌کند.

آن روی سکه

به عقیده بسیاری از دانشمندان، والدین باید در نظر داشته باشند هوش اجتماعی یعنی واکنش‌هایی که شخص در وضعیت‌ها و موقعیت‌های اجتماعی مختلف نشان می‌دهد به همان اندازه IQ مهم است. حتما تاکنون اشخاص زیادی را دیده‌اید که علی‌رغم داشتن سطح IQ بالا، در پست‌های پایین مشغول به کار هستند و به حق خود نمی‌رسند.

آنها مهارت‌های اجتماعی لازم برای آنکه خودشان را نشان داده و بر مشکلات موجود غلبه کنند، ندارند. شما نمی‌توانید بچه‌هایتان را فقط مجبور به درس خواندن و شاگرد اول شدن کنید و انتظار داشته باشید که هوش و مهارت‌های اجتماعی خودبه‌خود در آنها ایجاد شوند. در این مورد، دکتر کتی پازک خاطر نشان می‌کند که بازی کردن و انجام فعالیت‌های معمول روزانه نظیر ساختن یک خانه با استفاده از اسباب‌بازی‌ها و یا رفتن به سوپرمارکت به یادگیری و افزایش هوش اجتماعی کمک می‌کند.

زیرا فعالیت‌هایی سازنده، اجتماعی و معنی‌دار هستند. دکتر پازک استاد روان‌شناسی دانشگاه تمپل در پنسیلوانیا کتاب‌های زیادی در زمینه یادگیری کودکان نوشته است. به باور دکتر پازک، هر اندازه بچه‌ها نیاز به مداخله والدین در کارهایشان دارند، به‌همان اندازه نیز لازم است زمانی را برای خودشان داشته باشند. بچه‌ها در لحظات سکوت و آرامش می‌آموزند فضاهای درون خودشان را پر کنند و متوجه موارد جالب و غیرعادی شوند. اگر شما بخواهید تمامی فعالیت‌های فرزندتان را در تمام اوقات کنترل و در آنها مداخله کنید، خطرش این است که به فرزندتان اجازه نخواهید داد تا بتواند خودش خلا‌های درونش را پر کند.

6 نکته برای تقویت هوش بچه

1) تغذیه مناسب را از دوران بارداری شروع کنید: برای بچه‌ها‌، داشتن تغذیه مناسب کاملا ضروری است. مادرها باید رساندن ویتامین‌ها و مواد مغذی لازم به فرزندانشان را حتی پیش از به‌دنیا آمدن آنها شروع کنند. برای اطمینان از اینکه در آینده فرزند باهوش و سالمی خواهید داشت، قبل از هر چیز باید برای فرزندتان یک رژیم غذایی مناسب و کامل در نظر بگیرید.

به‌عقیده دکتر کیتلین، اگر چه تکامل مغزی پس از تولد روی می‌دهد و مغز قادر است خود را با تغییرات محیطی سازگار کند، اما تغذیه بد دوران بارداری دارای آثار منفی مشخص و برجسته‌ای است که می‌تواند در تمام طول زندگی فرزند شما ادامه داشته باشد.

طبیعت یک سویه و یک طرفه تلویزیون موجب جلوگیری از تشویق کودک به یادگیری و استفاده از مهارت‌های کلامی می‌شود.

2) شیر مادر، 8 امتیاز: بسیاری از دانشمندان بر این باورند که تغذیه شیر مادر در طی سال اول 8 امتیاز IQ برای فرزند شما به‌همراه خواهد داشت. شیرمادر یک نوع چربی بسیار مهم برای عملکرد مغزی دارد.

3 ) تماس با تلویزیون را محدود کنید: برخی از مردم فکر می‌کنند که تلویزیون در طول سال‌های رشد و تکامل برای بچه‌های آنها مضر است. ولی به گفته دکتر پرلماتر، تلویزیون فقط تا 2 سالگی مشکل‌زاست. طبیعت یک سویه و یک طرفه تلویزیون موجب جلوگیری از تشویق کودک به یادگیری و استفاده از مهارت‌های کلامی می‌شود. برای یادگرفتن استفاده مناسب از زبان، کودک باید بتواند پاسخ‌های صحیح و مناسب را از کسانی که اطرافش هستند، بگیرد.

4) بازی کردن: دکتر پازک معتقد است، به همان اندازه که مهم است یک کودک چه چیزی را یاد بگیرد، چگونگی یاد گرفتن آن مطلب نیز اهمیت دارد. به‌همین دلیل است که وی والدین را تشویق می‌کند که وقت بازی‌ کافی به بچه‌هایشان بدهند. این موضوع به افزایش قدرت یادگیری طبیعی بچه‌ها در محیط‌های معمولی روزانه کمک می‌کند.

5 ) آرام و طبیعی باشید: اگر چه روش‌ها و دستورالعمل‌های متعددی برای بزرگ کردن بچه‌ها وجود دارند، ولی مهم‌ترین توصیه‌ای که دانشمندان به والدین می‌کنند، حفظ آرامش، خونسردی و رفتار طبیعی است. دکتر گیتلین معتقد است باید والدین را تشویق کرد تا به استعدادها و غرایزشان اعتماد داشته باشند. روش‌های بسیار زیادی برای تربیت صحیح یک کودک وجود دارد که اغلب آنها درست است و نباید در استفاده از آنها دچار آشفتگی شد.

5 ) مداخلات اجتماعی را تقویت کنید: تعیین اینکه یک کودک به چه مقدار مداخله اجتماعی نیاز دارد آسان نیست. ولی یک چیز مسلم است و آن اینکه این موضوع به فرزند شما کمک می‌کند مهارت‌های اجتماعی‌اش را (که برای زندگی آینده بسیار ضروری هستند) توسعه دهد.

ایسنا: برای کاهش گرمازدگی نوزادان بهتر است از لباس‌های نخی و الیافی برای آنها استفاده شود.

 

دکتر محمد صادق صبا، متخصص اطفال گفت: کودکان زیر یک سال روزانه حدود30 مرتبه عطسه یا سرفه می‌کنند که این امر حاکی از سرماخوردگی نیست و مادران نباید لباس آنها را اضافه کنند؛ چرا که این امر کودک را در معرض گرمازدگی قرار می‌دهد.

وی "قنداق" کردن کودکان در فصل تابستان را از دیگر عوامل بروز گرمازدگی در نوزادان عنوان کرد و گفت: کم آبی در دوران نوزادی و شیرخوارگی نیز برای کودکان بسیار رنج آور است.

دکتر صبا، گرمازدگی را حالتی عنوان کرد که در اثر افزایش دمای محیط و تبخیر آب بدن رخ می‌دهد و افزود: در این حالت بدن به کم آبی دچار شده و در نتیجه چروکیدگی سلول‌ها را منجر می‌شود.

به گفته وی، کم آبی در موارد شدیدتر کاهش ادرار و نارسایی‌های کلیه را سبب می‌شود.

وی تاکید کرد که برای جلوگیری از گرمازدگی در فصل تابستان کمتر از منزل خارج شده و به تناوب از مایعات استفاده شود.

این متخصص اطفال توصیه کرد که در فصل گرما از مایعات دارای قند زیاد مانند آبمیوه‌های صنعتی کمتر استفاده شود.

تبیان: حقیقت این است که کودک قبل از تولد با ضرب‌اهنگ قلب مادر انس مى‏گیرد و شادمانى‏‌هاى مادرانه را در مى‏یابد؛ از همین روست که مادران سرتاسر جهان از همان نخستین روزهاى تولد ، براى بچه‏‌هاى خویش لالایى مى‏خوانند و برخى از آنان سرودهاى ملى و محلى سرزمین‏شان را زیرلب زمزمه مى‏کنند. هرچند نوزادان از درک مفاهیم این لالایى‏‌ها در مى‏مانند، اما از آهنگ و حالت شاعرانه آن شادمان مى‏شوند.

لالایى، اولین عهد و رابطه‏‌اى است که بین مادر و کودک بسته مى‏شود ، رشته‏‌اى است نادیدنى که از لبان مادر تا گوش‏هاى کودک مى‏پرد و اثر جادویى آن خواب عمیق و آرامش‌‏بخشى است که بر کودک چیره مى‏گردد. رشته‏‌هایى که نمایانگر آرمان‏ها و آرزوهاى راستین مادر است و جنبش پیاپى گاهواره، رنگى از توازن و تکرار بر آن مى‏افزاید. این آرزوها چنان بى‏دلهره و ساده بر زبان جارى مى‏گردند که ذهن شنونده در اینکه آنها آرزو هستند یا واقعیت، مردد و سرگردان مى‏‌ماند. گویى که مادر از سویداى قلبش مى‏خواهد که بشود و مى‏شود.

چراغ‏ها خاموش شده‌‏اند. تنها سوى کم نورى روى سایه دیوار، مادر و یک نوزاد آهسته گام برمى‏دارند. صدایى نیست، جز آواى زمزمه مادر که در گوش‏هاى کوچک جگر گوشه‏اى زمزمه مى‏کند: «لالا، لالا، گلم باشى، تو درمون دلم باشى، بمونى مونسم باشى، بخوابى از سرم واشى، لالا، لالا»



تبسمى روى لبان شما نشست؟! بدتان نمى‏‌آید کسى باشد که بوى شیر بدهد تا شما برایش لالایى بخوانید یا شاید هم هوس کرده‏اید بخوابید روى پاهاى مادر؟! بعد انگشت‏هاى پیرى که همانند آن روزها دیگر جوان نیست بلغزد لاى موهاى‏تان بخواند: لالا، لالا، گل‏پونه ... . آرى این آهنگ مشترک مادرها، حتى آدم بزرگ‏ها را نیز آرام مى‏کند، تا چه رسد به این طفلکى‏‌هاى کوچک که تازه چند روزى است از ضرب‌اهنگ گوش نواز قلب مادر جدا شده‏اند، مگر مى‏شود 9 ماه و 9 روز و 9 ساعت با ضرباهنگ موزون یک قلب مهربان زندگى کرد ، بعد از آنجا کنده شد و یکباره چسبید به هیاهوى این دنیا که پر از صداى آهن و فولاد است؟!

لالایى مى‏تواند ضرب‌اهنگ متقارن و متوالى شبیه قلب مادر ایجاد کند و این لحن و صدا قادر است تمام شرایط و فضاى خوابى ایده‏آل را براى بچه‏‌ها فراهم سازد. هرچند که بچه‏‌ها هیچ شناختى از مفهوم این لالایى ندارند.

بچه‌‏ها لالایى را نمى‏‌فهمند!
فکر مى‏کنید بچه‏‌ها مفهوم لالایى را در مى‏یابند؟ آنان آمدن گدا را مى‏شناسند؟ وقتى مادر براى کودک نجوا مى‏کند: «لالا، لالا، گل پونه، گدا آمد درِ خونه، نونش دادیم بدش اومد، خودش رفت و سگش اومد.» این نوزاد چند ماهه ما هنوز هیچ تصویر روشنى از زنان، گدا و سگ ندارد. اما از چه سبب توى چشم‏هاى مادر لبخند مى‏زند و آهسته آهسته چشمانش خمار خواب مى‏شود. همان وقت که مادر خمیازه مى‏کشد و با صدایى کشدار مى‏خواند: لالا، لالا، نخواب تنها مى‏مونم ... بچه‌‏ها صرفا کلیت ماجرا را در مى‏یابند. آنان تصویر واضحى از مفاهیم لالایى ندارند ، همان‏گونه که خیلى از ما آدم بزرگ‏ها زبان کُردى، آذرى و حتى اروپایى و ... را درک نمى‏کنیم. ولى از لحن و ضرباهنگ آن لذت مى‏بریم. بچه‏‌ها نیز از تمامیت جریان یعنى همان آغوش گرم مادرانه، نجوا و لحن مهربان و آن حرکات موزون گاهواره، آغوش و یا هر چیز دیگرى لذت مى‏برند و براى خوابیدن به فضایى امن مى‏رسند.

عادت‏هاى خوشایند
مادران با خواندن «لالایى» کودک خود را یارى مى‏دهند که واقعیت‏ها را واضح‏تر درک کند و به سوى نیک‏‌سیرتى، معنویت، خیرخواهى و مهربانى رو آورد. بچه‌‏هایى که در چنین فضاها و با اینگونه عادت‏هاى خوشایند رشد مى‏یابند از همان کودکى، مهرورزى را مى‌‏آموزند. آرامشى که با شنیدن نواى دلنشین مادر به کودک دست مى‏دهد، لذت‏بخش‌‏ترین و شیرین‏‌ترین آرامش‌‏هاست که کودک در گستره‏‌هاى دیگر عمر، به آن لذت دست نمى‏یابد و ارتباط عمیق عاطفى که از لالایى شنیدن و خواندن حاصل مى‏شود، از جمله عمیق‌‏ترین ارتباط‏هاى طول عمر انسان محسوب مى‏گردد.

لالایى‏‌ها، نغمه‏‌هایى هستند که مادران روستایى و شهرى براى کودکان‏شان به هنگام خواباندن آنان مى‏خوانند. این نغمه‏‌ها که ساخته افراد عادى‏اند، از واژه‏‌هاى ساده‏اى برخوردارند با آهنگى ویژه خوانده مى‏شوند که اغلب بیان‏کننده دردها و آرزوهاى مادران در حق فرزندان‏شان و در واقع نخستین وسیله آشنایى کودکان با شعر و قصه هستند.

زمزمه‏‌هاى «لالایى» گویاى شیرین‏‌ترین نغمه‏‌ها براى کوچک‏ترها و نشانه صمیمى‏ترین عواطف از جانب بزرگ‏ترها مى‏باشند.

کودکى که تا لحظاتى دیگر به خواب مى‏رود، دوست دارد با نداى گرم و دلنشین مادر یا پدر چشم‏هایش را برهم بگذارد و به خواب رود و خواب‏هاى خوبى ببیند و پس از بیدارى، دوباره که خسته شد، باز هم با لالایى به خواب شیرین فرو رود. او نیز سال‏ها بعد که به سرعت برق و باد مى‏گذرند، همین زمزمه‏‌ها را براى فرزندش خواهد خواند و فرزند وى هم یاد خواهد گرفت که آنها را به خاطر بسپارد. لالایى‏‌هایى که به یادگار مانده، بیش از هر چیز توسط خود مادران با زمینه‌‏هاى اعتقادى اخلاقى ساخته، پرداخته و صیقلى شده است و چه بسا مادرانى بنا بر ذوق و سلیقه خود گاهى کلماتى را در قالب و سبک همان لالایى بدان افزوده‏اند و دردانه خویش را چه در گهواره، چه بر سینه و چه روى پاهاى خویش به خواب کشانده‏اند.

کنار هم قرار گرفتن واژه‌‏هاى لالایى که ساخته مردم ساده و گمنام هستند، گاهى به دور از اصول و قواعد شعر سنتى است؛ اما این نه عیب لالایى‏‌ها، بلکه حسن آنهاست. چرا که در آنها توجه به سادگى و احساس مطرح است نه طرح اندیشه و صنعتگرى و ... .

شاید بتوان گفت که آغوش مادر یا گهواره، نخستین کلاس درس و ترنم‌‏هاى لطیف لالایى‏‌ها و اولین برنامه یادگیرى کودک است که خط به خط و صفحه به صفحه از کتاب مقدماتى زندگى توسط اولین معلم در قالبى دلنشین به کودک آموزش داده مى‏شود.

مى‏توان گفت که برخى از لالایى‏‌ها در نخستین کلاس درس براى کودک حاوى پیام‏‌هاى ارزشى مهمى چون دوست داشتن، خوب بودن، ایمان، وفادارى و ایثار است.

کودک براى حفظ ارتباط جسمى و عاطفى نه ماه‌ه‏اى که با مادر داشته و از خونش تغذیه کرده و با پژواک صداى قلب وى آرام گرفته است، به هر عاملى متوسل مى‏شود تا سرود این همراهى و با هم بودن را از زبان مادر به صورت کلماتى آهنگین و موزون و در وزن تپش قلب مادر و هم قافیه با سرچشمه‏‌هاى خون وى در قالب لالایى از زبان او مکرر بشنود.

مطالعه بسیارى از اسناد مربوط به لالایى‌‏ها در بایگانى اسناد فرهنگ مردم نشان مى‏دهد که نجواهاى مادرانه در اغلب نقاط کشور با وجود اختلاف در محتواى اشعار و درونمایه‏‌هاى شعرى غالباً از یک نظم و وزن واحدى به لحاظ اجرا و کارکرد برخوردارند.

برخى از لالایى‏‌ها جلوه‏اى از آرزوهاى تحقق نیافته مادران هستند، بعضى از آنها بیانگر آلام درونى مادران در ایام حسرت‏بار گذشته‌‏اند، شمارى حاوى نصایح اخلاقى و تعدادى دیگر مشحون از تعالیم دینى و قرآنى و بالاخره برخى در بیان مفارقت از پدر و آرزوى سلامتى براى او و بعضى دیگر شامل دعا به جان کودک براى مصون ماندن وى در مسیر پر پیچ و خم زندگى هستند. نمونه‏ ى لالایى از این دست عبارت است از:

آلا لا لا گلم باشى/تو آرام دلم باشى/نشینى در کناره مه/نمیرم و برم باشى

آلا لا لا گل سنبل/جهان شد پر گل و بلبل/بیا با مه رویم صحرا/براى هم، بچینیم گل

آلا لا لا، گل لاله/دل از مهر تو خوشحاله/الهى زنده باشى تو/شوى ده ساله، صد ساله

درست است که مضامین لالایی ها با هم متفاوت است اما هدف اصلی لالایی ها در هر کجا که باشد ،ارتباط صمیمی تر مادر با فرزندانست که در رشد و و آینده ی کودک بسیار موثر است .

خدا کند به بهانه ی اشتغال و خستگی ، فرزندانمان را از شنیدن لالایی محروم نکنیم .

ایسنا: دانشمند‌ان می‌گویند : نوزادان حتی اگر وقت چند ساعت در روز بیدار باشند، اما حتی در خواب هم مغزشان در حال کار کردن و یادگیری است. به گفته دانشمند‌ان حتی اگر در ظاهر به نظر برسد که نوزادی خواب آلوده است، اما مغز او دائما در حال تطبیق پیدا کردن و سازگار شدن با جهان فیزیکی بیرون است.



روزنامه‌ تلگراف چاپ انگلیس در این باره نوشت: آزمایشات انجام شده روی نوزادان یک روزه و دو روزه نشان داده است که مغز آنها مانند یک اسفنج اطلاعاتی عمل می‌کند، یعنی دائما اطلاعات را از دنیای اطراف خود جذب می‌کند و این روند هرگز متوقف نمی‌شود.

این کشف حاصل مطالعات کارشناسان دانشگاه فلوریدا بر روی 26 نوزاد در حال خواب است.

دانا بیرد، روانشناس می‌گوید: ما در این مطالعات شکل پایه‌ای از یادگیری را در نوزادان خواب کشف کردیم که نوعی خاص از فرایند یادگیری است و در افراد بزرگسالی که در خواب هستند، مشاهده نمی‌شود.